عوامل اثرگذار بر افزایش جمعیت کلان شهرها از دیدگاه متخصصان: مورد مطالعه، شهر تهران

هدف این مقاله کشف عوامل تأثیر‌گذار بر افزایش جمعیت در کلان‌شهرها و در نهایت ارائه مدلی برای رشد جمعیت مبتنی با نظر خبرگان است. با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلان‌شهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متأثر می‌سازد، از حوزه‌های مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه می‌گیرد؛ ابتدا با مروری بر مفاهیم نظری، عوامل رشد جمعیت کلان‌شهرها شناسایی و به‌صورت عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، جغرافیایی و زیرساختی و امکانات شهری دسته‌بندی و تحلیل شده‌اند و مدل مفهومی اولیه استخراج شده است. سپس زیرمعیارهای تأثیرگذار بر هر یک از عوامل فوق به‌صورت مستقل با یکدیگر مقایسه و اولویت‌بندی شده‌اند. پس از آن با استفاده از توزیع پرسشنامه محقق‏ساخته در میان 30 نفر از خبرگان جمعیت‌شناسی، جامعه‌شناسی و اقتصادی با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی نشان داده شده که مجموعه عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را بر رشد جمعیت شهر داشته است و مجموعه عوامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و امکانات شهری و جغرافیایی در جایگاه‌های بعدی هستند. همچنین در اولویت‌بندی نهایی، زیرمعیارهای اشتغال، درآمد، سبک زندگی و ارزش‌های فردی دارای بیشترین وزن در بین یازده زیرمعیار شدند. در انتها مدل نهایی رشد جمعیت در کلان‌شهرها ارائه شده است.